Bài viết mới nhất

Bệnh trĩ: Càng e ngại, càng thêm nặng!


Những phương pháp mới trong điều trị bệnh trĩ thời gian gần đây đã khắc phục được nhiều mặt hạn chế của những phương pháp cổ điển. 
Bệnh trĩ: Càng e ngại, càng thêm nặng!
Cho đến nay, tuy có rất nhiều tiến bộ trong việc điều trị bệnh trĩ giúp bệnh nhân phục hồi tốt và nhanh chóng quay trở lại nếp sinh hoạt bình thường nhưng hầu hết bệnh nhân mắc bệnh trĩ thường đi khám và điều trị rất muộn sau nhiều năm do tâm lý e ngại hay không có thời gian… Điều đó làm bệnh trĩ ngày càng thêm nặng.
Nhân viên văn phòng dễ mắc bệnh
 Trĩ là bệnh rất phổ biến, đứng hàng đầu trong các bệnh lý vùng hậu môn đến nhập viện. Chảy máu là triệu chứng có sớm nhất và thường gặp nhất. Đây là một trong những lý do đưa bệnh nhân đến khám. Lúc đầu chảy máu rất kín đáo, tình cờ bệnh nhân phát hiện khi nhìn vào giấy chùi vệ sinh sau khi đi cầu hoặc nhìn vào phân thấy vài tia máu nhỏ. Về sau, mỗi khi đi cầu phải rặn nhiều do táo bón thì máu chảy thành giọt hay thành tia. 
 Muộn hơn nữa cứ mỗi lần đi cầu, mỗi lần đi lại nhiều, mỗi lần ngồi xổm, máu lại chảy, có khi máu chảy rất nhiều buộc bệnh nhân phải vào cấp cứu. Đôi khi máu từ búi trĩ chảy ra đọng lại trong lòng trực tràng rồi sau đó mới đi cầu ra nhiều máu cục. 
 Ngoài ra, bệnh nhân có thể có kèm theo các triệu chứng khác như đau khi đi cầu, ngứa quanh lỗ hậu môn. Thông thường, trĩ không gây đau, triệu chứng đau xảy ra khi có biến chứng như tắc mạch, sa trĩ nghẹt hay do các bệnh khác ở vùng hậu môn như nứt hậu môn, áp xe cạnh hậu môn... Triệu chứng ngứa xảy ra do búi trĩ sa ra ngoài và tiết dịch gây viêm da quanh hậu môn làm cho bệnh nhân cảm thấy hậu môn lúc nào cũng có cảm giác ướt và ngứa.
Theo khảo sát mới nhất, hiện nay hơn 70% người bị mắc bệnh trĩ là nhân viên văn phòng do ngồi nhiều, những người ít vận động hay những người làm việc phải đứng nhiều hoặc những người có thói quen sử dụng các chất men, cay...
Lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp
 Bệnh trĩ tuy có ảnh hưởng tới cuộc sống nhưng không nặng nề nên bệnh nhân thường bỏ qua và vì bệnh ở vùng kín đáo nên bệnh nhân thường ngại ngùng, nhất là phụ nữ. 
 Tùy theo mức độ nặng nhẹ mà thầy thuốc sẽ đưa ra cách điều trị phù hợp là dùng phương pháp ULTROID, LONGO hay HCPT.
 Mới nhất là thủ thuật điều trị trĩ bằng một thiết bị có điện cực không gây đau nên bệnh nhân không cần giảm đau hoặc gây mê. Những phương pháp mới trong điều trị bệnh trĩ thời gian gần đây đã khắc phục được nhiều mặt hạn chế của những phương pháp cổ điển như:
  + Thời gian điều trị rất nhanh, không gây đau đớn cho người bệnh nên họ có thể nhanh chóng đi làm sau khi điều trị trĩ, làm giảm đến mức tối thiểu những biến chứng (hẹp hậu môn, són phân, đi cầu không kiểm soát...).
  + Đồng thời, các phương pháp này đều bảo tồn được đệm hậu môn và giảm nguy cơ tái phát. 
Bệnh trĩ: Càng e ngại, càng thêm nặng!
  Để tránh mắc chứng bệnh “khó nói” này, nên uống một ly nước vào buổi sáng, tập thói quen hằng ngày đều đặn đi đại tiện vào một giờ nhất định, tập thể dục vừa phải, đầy đủ, thư giãn cơ bụng (yoga) hoặc tập cho cơ bụng mạnh hơn: tập thể dục bụng cho thon người, đi bộ, bơi lội. Về ăn uống, nên ăn đủ chất xơ như trái cây, rau củ, uống nhiều nước. Nên giảm dùng gia vị cay, thức uống có cồn, cà phê, các thức ăn gây táo bón. Trong cơn trĩ cấp, nên tránh các hoạt động như: đi mô tô, xe đạp, cưỡi ngựa. 
  Trên đây là những giới thiệu cơ bản của các chuyên gia Phòng khám đa khoa Thiên Tâm chúng tôi về bệnh trĩ. Nếu bạn vẫn còn thắc mắc có thể nhận tư vấn trực tiếp với các chuyên gia của chúng tôi. Ngoài ra, đăng ký qua mạng có thể được miễn phí đăng ký và được ưu tiên sắp xếp bác sĩ khám bệnh. Bạn cũng có thể gọi điện đến đường dây nóng: 01666.065.566 hoặc nhận tư vấn trực tiếp qua yahoo.

 

Phương pháp làm giảm đau khi bị trĩ

 Cách tốt nhất khi đang đau trĩ tất nhiên là tìm ngay đến thầy thuốc chuyên khoa hậu môn. Nhưng không phải ai cũng có thể nhanh chân đến thế, nhất là khi đang đứng không xong mà ngồi càng khổ.Phương pháp làm giảm đau khi bị trĩ
   Nếu xét về mặt cơ chế bệnh lý thì hiện tượng viêm tấy sinh đau, làm ngứa ngáy nơi khó gãi bao giờ cũng gắn liền với 3 yếu tố bệnh lý: Tăng áp lực trong khung chậu do hậu quả của táo bón lâu ngày; lượng máu lưu thông trong mạng lưới tĩnh mạch hậu môn chậm hơn bình thường phần vì máu đậm đặc, phần vì tĩnh mạch bị viêm trước đó; phản ứng viêm tấy và dị ứng cho sự hiện diện của chất xuất tiết trong vùng trực tràng.
   Nói thế không có nghĩa là chịu thua ngay. Đời của người bị trĩ chắc chắn sẽ bớt là bể khổ nếu có cách nào cải thiện chức năng co bóp của đại tràng để đừng táo bón; gia tăng mức độ lưu thông trong tĩnh mạch bằng cách vừa giữ cho máu loãng vừa chống co thắt mạch máu trong vùng hội âm; cắt cơn đau do ruột co thắt và kháng viêm trên trực tràng.
   Muốn thế, bệnh nhân cần uống nhiều nước hơn người khác (tối thiểu 2,5 lít/ngày, chia ra 6-8 lần, nếu được 3/4 nước khoáng loại có nhiều kalium và 1/4 nước trái cây càng tốt) để khung ruột vừa không thiếu nước vừa đủ sinh tố. Bên cạnh đó, nên ăn vặt nhiều lần trong ngày với trái cây sấy khô có tác dụng nhuận trường (như táo, mơ, đu đủ...); tăng lượng rau có nhiều chất nhầy (như rau dền, rau diếp cá) và mễ cốc có nhiều dầu béo (như mè đen) trong khẩu phần thường ngày;  uống nước nấm đông cô và nấm mèo theo tỉ lệ 1/1, chia ra uống trong ngày để tận dụng hoạt chất chống đau và giữ máu loãng của nấm; ăn cơm gạo lứt vài ngày.
  Mặt khác, nạn nhân cần giảm tối đa bánh mì, cơm tấm, bánh ngọt và sô-cô-la (không chỉ vì các món này gây táo bón mà vì tăng phản ứng ngứa hậu môn); tránh nước ngọt có gas để đừng tăng áp lực trong khung ruột; cữ tuyệt đối món ăn nào đã gây dị ứng ngoài da trước đó.
 Có nhiều cách ăn uống cho người bệnh trĩ như vừa mô tả, nhưng nếu phải chọn một giải pháp hàng đầu khi đang đau thì lại là uống nước. Nhiều người đúng lý đã không bị trĩ nếu có thói quen uống nước cho đủ. Khó nhưng không bao giờ quá muộn để thay đổi thói quen bất lợi cho sức khỏe, trừ khi bệnh nhân không muốn.
 

Bệnh trĩ nỗi khổ không của riêng ai

 Bệnh trĩ được xem là chứng “ thập nhân cửu trĩ ” (mười người thì chín người mắc trĩ), để nói lên tính phổ biến của bệnh này. Nhưng trên thực tế, vì tâm lý xấu hổ do vị trí đặc biệt của nó nên nhiều người bỏ qua, không đi khám. Trong khi đó, trĩ là một bệnh thường gây đau, khó chịu và làm giảm chất lượng cuộc sống.
Trĩ _ Nỗi khổ không của riêng ai

Ở vị trí nhạy cảm và được coi là bệnh tế nhị, rất ít người bị bệnh trĩ chịu đi khám và điều trị dứt điểm. Do vậy, họ chấp nhận sống chung với bệnh, chấp nhận sự khó chịu, đau đớn và mang theo nỗi ám ảnh vì chảy máu hay vô cùng bất tiện khi búi trĩ sa xuống!
Chị Hoa (Ba Đình, Hà Nội) bị bệnh trĩ trước khi mang bầu. Do phải uống bổ sung viên sắt nên chị hay bị táo bón, bệnh càng nặng thêm. Mổ đẻ xong, bệnh vẫn tiếp tục đeo đẳng chị. Lúc đầu đau khi đi ngoài, sau thì đến cả nằm ngồi cũng đau, nhấp nha nhấp nhổm, đau đến phát khóc như có ngàn cái kim đâm vào. Sợ nhất là mỗi lần đi cầu, máu chảy rất nhiều, khi chảy thành giọt, khi bắn thành tia. Mỗi giọt máu mất đi như mất thêm từng giọt của sự sống. Sức khỏe giảm sút, chị thấy thật sự bế tắc.
Bác Nguyên (Biên Hòa, Đồng Nai) là một nạn nhân khác của bệnh trĩ. Những năm tháng làm ăn vất vả và uống nhiều bia rượu, rồi bác mắc bệnh trĩ khi nào không hay. Đi khám bác hoảng sợ khi biết trĩ đã nặng tới độ 4. Nghe nói chưa có thuốc tân dược nào có hiệu quả đối với bệnh này mà nghĩ đến việc phải phẫu thuật, bác thực sự lo lắng vì sợ đau, tốn kém mà chẳng biết có an toàn không vì cái bệnh quái gở này nằm ở chỗ thật là nhạy cảm !
Các chuyên gia của phòng khám đa khoa Thiên Tâm cho biết, số lượng bệnh trĩ ngày càng gia tăng do lối sống tĩnh lặng, ngồi nhiều, thức ăn nhanh thiếu chất xơ…Nhưng cho đến nay nguyên nhân của bệnh chưa được xác định rõ ràng và chắc chắn. Tuy nhiên, có một số yếu tố thuận lợi khiến bệnh phát sinh như tiêu chảy, táo bón, ngồi nhiều, sinh đẻ, thai kỳ. Việc sử dụng quá mức thuốc nhuận tràng, thói quen ăn uống ít chất xơ, ăn ít rau, hoa quả; hoặc ăn uống nhiều rượu, thức ăn nhiều gia vị, và chất kích thích đại tràng như cà phê, hạt tiêu, ớt... đều có thể mắc bệnh. Những người có tăng acid uric máu, tăng cholesterol, triglycerid máu có nguy cơ bị bệnh trĩ cao hơn người không tăng các thành phần trên. Ngoài ra, một số môn thể thao như cưỡi ngựa, đua xe, đi xe đạp, lái xe và nghề phi công cũng là những yếu tố gợi ý.
Thông tin cho bạn:
Trĩ _ Nỗi khổ không của riêng ai
Hiện nay, Tây y có 3 kiểu chữa trĩ: Điều trị nội khoa, điều trị bằng thủ thuật và điều trị bằng phẫu thuật. Điều trị bằng thủ thuật, được sử dụng đối với trĩ nội độ 1 và 2; trĩ nội độ 3 nhưng xuất hiện thành búi trĩ và không to. Điều trị bằng thủ thuật không có hiệu quả đối với trĩ ngoại, trĩ độ 4, độ 3 to thành vòng và trĩ hỗn hợp. Có nhiều thủ thuật được sử dụng trong điều trị như tiêm xơ, thắt vòng cao su, sử dụng tia laze, tia hồng ngoại, điện cao tần, điện trực tiếp (WD2 Ultroid). Ngoài ra, thủ thuật có thể sử dụng tia laze, tia hồng ngoại, điện cao tần. Sử dụng thủ thuật để cắt trĩ có lợi là làm không đau, bệnh nhân có thể về nhà trong thời gian ngắn, nhưng có điểm yếu là rất dễ tái phát.
Điều trị bằng phẫu thuật là phương pháp triệt để nhất. Có thể cắt bỏ trĩ hoàn toàn, hiệu quả cao và ít tái phát. Phẫu thuật chữa được mọi loại trĩ, nhưng nhược điểm là bệnh nhân sau mổ sẽ bị đau khá lâu, do hậu môn tập trung nhiều dây thần kinh, nên phẫu thuật trĩ là một trong những phẫu thuật đau nhất. Tuy nhiên để giải quyết nỗi lo ngại này, hiện nay, phòng khám đa khoa Thiên Tâm đã đưa vào sử dụng phương pháp mổ nội soi với kĩ thuật xâm lấn tối thiểu, khâu và cắt bằng máy, vừa nhanh liền, vết thương ở bên trong ống hậu môn nên giảm nguy cơ nhiễm trùng, ít đau và hồi phục nhanh. Phương pháp này hiện đang phổ biến vì có nhiều ưu điểm, thích hợp cho việc điều trị các bệnh như: trĩ, nứt kẽ hậu môn, … Ưu điểm của phương pháp phẫu thuật này là:
1 Phẫu thuật đơn giản, thời gian ngắn, thường là 8-15 phút, chảy máu ít.
2 Điều trị chảy máu do trĩ và trĩ vòng sa xuống hiệu quả rõ rệt, 85% người bệnh sau khi phẫu thuật cảm thấy hài lòng, các biểu hiện trước phẫu thuật như chảy máu, cục trĩ sa xuống, hậu môn ẩm ướt... đều biến mất.
3 Sau khi phẫu thuật hậu môn ít đau.
4 Phẫu thuật xong không cần nằm viện, điều trị xong có thể về ngay, không ảnh hưởng đến công việc hằng ngày
 

Bệnh trĩ

Bệnh trĩ, triệu trứng của bệnh trĩ, phòng khám đa khoa Thiên Tâm chuyên chữa bệnh trĩ, trĩ nội, trĩ ngoại , trĩ hỗn hợp, phòng khám nam khoa, phòng khám phụ khoa
Bệnh trĩ
 Là bệnh được tạo thành do dãn quá mức các đám rối tĩnh mạch trĩ, bệnh rất phổ biến, đứng hàng đầu trong các bệnh lý vùng hậu môn đến nhập viện. Bệnh nhân mắc bệnh trĩ thường đi khám và điều trị rất muộn sau nhiều năm, vì bệnh tuy có ảnh hưởng tới cuộc sống nhưng không nặng nề nên bệnh nhân thường bỏ qua và vì bệnh ở vùng kín đáo nên bệnh nhân thường ngại ngùng nhất là phụ nữ.
TRIỆU CHỨNG
Có 2 triệu chứng chính đưa bệnh nhân đi khám bệnh là chảy máu và sa búi trĩ.
  Chảy máu là triệu chứng có sớm nhất và thường gặp nhất. Đây là một trong những lý do đưa bệnh nhân đến khám. Lúc đầu chảy máu rất kín đáo, tình cờ bệnh nhân phát hiện khi nhìn vào giấy chùi vệ sinh sau khi đi cầu hoặc nhìn vào phân thấy vài tia máu nhỏ dính vào thỏi phân rắn. Về sau mổi khi đi cầu phải rặn nhiều do táo bón thì máu chảy thành giọt hay thành tia. Muộn hơn nữa cứ mỗi lần đi cầu, mỗi lần đi lại nhiều, mỗi lần ngồi xổm máu lại chảy. có khi máu chảy rất nhiều bắt bệnh nhân phải vào cấp cứu. Đôi khi máu từ búi trĩ chảy ra đọng lại trong lòng trực tràng rồi sau đó mới đi cầu ra nhiều máu cục.
  Sa búi trĩ: thường xảy ra trễ hơn sau một thời gian đi cầu có chảy máu, lúc đầu sau mỗi khi đại tiện thấy có khối nhỏ lồi ra ở lỗ hậu môn, sau đó khối đó tự tụt vào được. Càng về sau khối lồi ra đó to lên dần và không tự tụt vào sau khi đi cầu nữa mà phải dùng tay nhét vào. Cuối cùng khối sa đó thường xuyên nằm ngoài hậu môn.
  Ngoài 2 triệu chứng chính trên, bệnh nhân có thể có kèm theo các triệu chứng khác như đau khi đi cầu, ngứa quanh lỗ hậu môn. Thông thường trĩ không gây đau, triệu chứng đau xảy ra khi có biếng chứng như tắc mạch, sa trĩ nghẹt hay do các bệnh khác ở vùng hậu môn như nứt hậu môn, áp xe cạnh hậu môn… Triệu chứng ngứa xảy ra do búi trĩ sa ra ngoài và tiết dịch gây viêm da quanh hậu môn làm cho bệnh nhân cảm thấy hậu môn lúc nào cũng có cảm giác ướt và ngứa.
Có thể nhầm lẫn.
  Do triệu chứng chính thường dẫn bệnh nhân đến khám là chảy máu, sa trĩ và đau là các triệu chứng có thể gặp trong nhiều bệnh khác nên dễ lầm lẫn nếu không đi khám. Với triệu chứng chảy máu có bệnh ung thư hậu môn trực tràng cũng cho triệu chứng giống như vậy, nếu bệnh nhân cứ cho là mình bị bệnh trĩ không đi khám đến khi ung thư phát triển to thì không còn khả năng điều trị được. Ngoài ung thư, hậu môn trực tràng có bệnh cũng cho dấu hiệu chảy máu như vậy là polype trực tràng, đây là bệnh cần can thiệp cắt bỏ thì mới hết bệnh chứ không thể điều trị bằng thuốc. Búi trĩ sa ra ngoài thường lầm với sa trực tràng, hai bệnh có cách điều trị khác nhau.
NGUYÊN NHÂN
  Nguyên nhân của bệnh chưa được xác định rõ ràng và chắc chắn. Những yếu tố sau đây được coi như là những điều kiện thuận lợi cho bệnh phát sinh:
Táo bón kinh niên: Những bệnh nhân này mỗi khi đi cầu rặn nhiều, khi rặn áp lực trong lòng ống hậu môn tăng lên gấp 10 lần. Táo bón lâu ngày làm xuất hiện các búi trĩ. Các búi trĩ dần dần to lên và khi to quá sẽ sa ra ngoài.
  Hội chứng lỵ: Những bệnh nhân bị bệnh lỵ mỗi ngày đại tiện nhiều lần và mỗi lần đại tiện phải rặn nhiều làm tăng áp lực trong ổ bụng.
  Tăng áp lực ổ bụng: Những bệnh nhân viêm phế quản mạn tính, những bệnh nhân dãn phế quản, phải ho nhiều, những người làm lao động nặng như khuân vác... làm tăng áp lực trong ổ bụng, dễ dàng cho bệnh trĩ xuất hiện.
  Tư thế đứng: khi nghiên cứu áp lực tĩnh mạch trĩ, người ta ghi nhận áp lực tĩnh mạch trĩ là 25cm H2O ở tư thế nằm, tăng vọt lên 75cm H2O ở tư thế đứng. Vì vậy, tỉ lệ mắc bệnh trĩ ở người phải đứng lâu, ngồi nhiều, ít đi lại như thư ký bàn giấy, nhân viên bán hàng, thợ may v…v…
  U bướu hậu môn trực tràng và vùng chung quanh: như ung thư trực tràng, u bướu vùng tiểu khung, thai nhiều tháng… khi to có thể chèn ép và cản trở đường về tĩnh mạch hồi lưu làm cho các đám rối trĩ căng phồng lên tạo thành bệnh trĩ. Trong những trường hợp này, trĩ được tạo nên do những nguyên nhân cụ thể, rõ ràng nên được gọi là trĩ triệu chứng, khi điều trị ta phải điều trị nguyên nhân chứ không trị như bệnh trĩ.
Các chuyên gia của phòng khám Đa Khoa Thiên Tâm khuyên bạn,nếu phát hiện mình mắc bệnh trĩ cần kịp thời tới các phòng khám chuyên khoa để khám và điều trị.
 

Bệnh Trĩ Hỗn Hợp

Bệnh trĩ hỗn hợp, nguyên nhân gây bệnh trĩ hỗn hợp, phương pháp điều trị bệnh trĩ hỗn hợp, phòng khám đa khoa Thiên Tâm chữa các loại bệnh trĩ, trĩ hỗn hợp...
Bệnh Trĩ Hỗn Hợp   Liệu pháp đầu tiên chữa trĩ nội là dùng chế độ dinh dưỡng có nhiều xơ. Khi đại tiện tránh không được rặn, trĩ nặng và đã bị sa thường phải giải quyết bằng phẫu thuật. Trĩ ngoại có huyết khối phải dùng phẫu thuật.
Dùng thuốc
Có rất nhiều thứ thuốc bôi ngoài để giảm các triệu chứng, các thuốc bôi ngoài thường dùng các chất bôi trơn, các chất làm mềm và làm dịu da, có thể kết hợp trong đó một thuốc tê để giảm đau. Khi không có nhiễm khuẩn, có thể kết hợp với corticosteroid, các chất kết hợp này chỉ có tác dụng ngắn hạn. Một số chất khác hay được kết hợp do tính chất làm dịu như: một số muối bismuth, kẽm oxid, resorcinol, bôm Peru, cao cây kim mai
Các bioflavonoid cũng được kết hợp trong các thuốc bôi ngoài, ở một số nước các chất này còn được dùng theo đường uống, và cùng với một số chất khác như calci dobesilat, tribenosid được dùng do tính chất bảo vệ thành tĩnh mạch.
Y học cổ truyền
Từ ngàn đời nay, đông y đã có nhiều phương pháp giúp điều trị trĩ và táo bón hiệu quả. Các nhà khoa học ở Viện nghiên cứu thực phẩm chức năng Việt Nam đã dày công nghiên cứu về các thảo dược rất hiệu quả trong điều trị bệnh trĩ:
 + Ngư tinh thảo (rau diếp cá, rau dấp cá) có thành phần chính là Quercetin, một flavonoid có tác dụng bảo vệ thành mạch rất mạnh. Tinh dầu Diếp cá có chứa decanonyl acetaldehyde có tác dụng kháng sinh mạnh, tiêu diệt cả trực khuẩn mủ xanh, do đó chống viêm nhiễm rất hiệu quả. Cao diếp cá có tác dụng nhuận tràng, chống táo bón rất tốt.
 + Đương quy là một vị thuốc quý, có tác dụng bổ máu, điều kinh, chống thiếu máu, suy nhược cơ thể. Đương quy có tác dụng hoạt huyết giảm đau, giúp chữa viêm loét, mụn nhọt. Ngoài ra, Đương quy còn có tác dụng nhuận tràng thông đại tiện, chống táo bón.
 + Rutin là một flavonoid aglycon có nhiều trong hoa Hòe. Rutin có hoạt tính vitamin P, có tác dụng làm bền thành mạch, làm giảm tính “dòn” và tính thấm của mao mạch, làm tăng sự bền vững của hồng cầu, giảm trương lực cơ trơn, chống co thắt. Ngoài ra, rutin còn có tác dụng kích thích sự bài tiết của niêm mạc ruột và do vậy giúp nhuận tràng. Rutin được dùng để phòng ngừa những biến chứng của bệnh xơ vữa động mạch, điều trị suy tĩnh mạch, giãn tĩnh mạch, trĩ, các trường hợp xuất huyết như chảy máu cam, ho ra máu, tử cung xuất huyết, phân có máu….
 + Curcumin là một hoạt chất chính của củ nghệ (Curcuma domestica), có hoạt tính chống viêm do khả năng quét những gốc oxy có liên quan đến quá trình viêm. Curcumin còn có tác dụng ức chế khối u, thông mật, lợi tiêu hóa. Bổ sung Curcumin giúp chống viêm và làm mau lành các vết tổn thương của trĩ.
 + Magiê có tác dụng nhuận tràng, giúp hạn chế chứng táo bón vốn là căn nguyên gây bệnh trĩ. Ngoài ra, Magiê còn là một khoáng chất rất cần thiết cho cơ thể.